انواع مواد مخدر/اثرات و مضرات مصرف آنها

مواد مخدر به مواد مختلفی که در طول تاریخ، ذهن و رفتار را تغییر می‌دهد، و در واقع ضرر آن بیشتر از فایده آن می باشد، گفته می‌شود.

برخی از مواد مخدر داروهایی هستند که در دوزهای پایین فرد را کسل کرده و درد را تسکین می‌دهند. همچنین خواب عمیق ایجاد می‌کنند. اما در دوزهای بالا باعث اختلال در عملکرد مغز شده و عوارض شدیدی در پی دارند.  

اعتیاد به مواد مخدر در واقع نوعی بیماری است که با تاثیر بر مغز و جسم فرد، وی را دچار ناتوانی در کنترل استفاده از یک داروی قانونی و یا غیرقانونی می‌ کند.

و نکته حائز اهمیت این است که، افراد معتاد علی رغم اطلاع از مضرات مصرف این مواد، بازهم به استفاده از آن‌ها اصرار ورزیده و درگیر آن خواهند شد.

در این مقاله برآنیم شما را با انواع مواد مخدر آشنا نماییم تا با آگاهی از اثرات مخرب آن بر جسم، روح، اعتبار و موقعیت اجتماعی فرد، بتوانید از آن تا حد امکان اجتناب نمایید.

انواع مواد مخدر

• بنگ

بنگ سرشاخه خشک شده گلدار یا میوه نشسته بوته شاهدانه می باشد. خواه ماده رزینی (چرس) آن گرفته شده یا نشده باشد و خرد شده یا نشده باشد و خالص یا مخلوط با عناصری دیگر باشد.

همچنین بنگ به گردی که از برگ شاهدانه گرفته شده و از آن بنگاب هم درست می کنند، اطلاق می شود.

بنگاب (دوغ وحدت) مخلوط یا خیسانده بنگ در آب یا مایع دیگر که به طور خالص یا همراه با عناصر دیگر باشد.

• چرس

چرس که نام های دیگر آن حشیش یا اسرار می باشد، در واقع ماده رزینی است که مخدر و سمی بوده و از سرشاخه های گلدار یا میوه نشسته شاهدانه گرفته میشود و آن را با توتون و تنباکو در سر چپق یا قلیان می ریزند و تدخین می کنند.

• گراس

گراس برگهای خشک شده حاوی رزین گیاه شاهدانه (ماده مؤثره حشیش) می باشد که دارای اثر توهم زا بوده و ادراک را مختل می کند.

• ماری جوانا

ماری جوانا به برگ ها و سرشاخه های گیاه شاهدانه (کانابیس ستیوا) اطلاق می گردد. معمولاً ماری جوانا به شکل سیگار یا از طریق پیپ تدخین می شود، اما بعضی مواقع آن را در غذا می ریزند یا با چای دم میکنند تا اثراتش ظاهر شود؛ چند دقیقه پس از تدخین ماری جوانا اثر آن پدیدار شده و سه تا چهار ساعت باقی می ماند.

اکثر مصرف کنندگان یک روز بعد اثر آن را احساس می کنند. ترکیب شیمیایی که در این گیاه دارای خاصیت روان گردانی می باشد، تحت نام Thcdelta-9-tetrahydrocannabinol معروف است.

ماری جوانا تمام مواد سمی موجود در دود سیگار غیر از نیکوتین را داراست. از جمله این مواد می توان به محرک ها، مواد حساسیت زا، عوامل ایجاد و رشد تومورها عوامل سرطان زا و مونوکسید کربن اشاره کرد. دود ماری جوانا نسبت به دود سیگار مقدار بیشتری Benzanthracenes ، Benzpyreness دارد که  هر دو عامل سرطان زا می باشند.

براساس برآوردهای به عمل آمده با استعمال یک نخ سیگار ماری جوانا (که تنها حاوی ماری جوانای گیاهی باشد)، تراکم کربوکسی هموگلوبین ۵ برابر، ورود تار یا قطران توتون به شش ها ۳ برابر و باقی ماندن آن در دستگاه تنفسی یک سوم برابر بیشتر از زمانی است که سیگار و تنباکو استعمال شده است.

کربوکسی هموگلوبین زمانی تشکیل می شود که مونوکسید کربن به هموگلوبین خون بچسبد که این امر مانع تبادل طبیعی مونوکسید کربن و اکسیژن در خون می گردد. افزایش کربوکسی هموگلوبین در خون موجب خفگی با درجات مختلف می شود.

***کشیدن ۴-۳ نخ سیگار ماری جوانا در روز معادل کشیدن ۲۰ نخ سیگار تنباکو (یا بیش از آن) در روز است که به همان نسبت باعث بروز برونشیت حاد و مزمن شده و به غشاء نایژه ها آسیب می رساند.

• حشيش

با توجه به این که حشیش یکی از مواد اصلی و در ارتباط مستقیم با چرس و بنگ می باشد مناسب است در خصوص آن هم توضیح داده شود .

حشیش ماده ای است به رنگ سبز تیره و گاهی قهوه ای متمایل به سبز شبیه حنا (ماده ای صمغی شکل و سرشار از تی اچ سی) که از گلبرگ و یا ساقه گیاه شاهدانه (کانابیس) و از ترشحات چسبنده آنها به صورت صمغ به دست می آید سپس آن را خشک کرده و در اشکال مختلفی چون گلوله ای، تخم مرغی یا ورقه های کلوچه ای شکل فشرده می کنند.

بمنظور مصرف  حشیش، این قالب ها را خرد کرده و در پیپ یا سیگار ریخته و می‌کشند.

حشیش حاوی ماده ای است شیمیایی به نام تتراهیدروکانابنیول که ماده اصلی و مؤثر است.

گفته شده است حشیش واژه عربی بنگ میباشد و در الجزایر و مراکش و شمال آفریقا به حشیش (کیف) نیز گفته می شود. تأثیر اقسام حشیش از جمله مراکشی، لبنانی و افغانی یا ماری جوانا (مخصوصاً ماری جوانایی که در ایرلند به دست می آید) کمابیش با یکدیگر متفاوت است.

***اثرات حشیش با توجه به مقدار و نوع مصرف آن (کشیدن یا خوردن) متفاوت می باشد. تأثیرات حشیش در عرض چند دقیقه پس از مصرف ظاهر شده و دو تا چهار ساعت باقی میماند.

فرد پس از مصرف این ماده کنترل رفتارش مختل میشود و پرحرفی، قهقهه و حس پرواز را تجربه می کند. ادراک فرد از زمان و مکان مختل میشود و اختلالات حسی نیز پیش می‌آید. شخص دچار توهم و تصورات واهی می شود و محیط خود را غیر از آنچه که هست می بیند. از این رو حشیش را باید ماده خطرناکی تلقی کرد که وابستگی روانی به آن سبب می شود فرد به استفاده مداوم سوق داده شود.

• روغن حشيش

روغن حشيش عصاره تصفیه شده و روغنی شکل گیاه ماری جواناست.

رنگ روغن حشیش بسته به روش های تصفیه از کهربایی (زرد) تا قهوه ای تیره متغیر و THC موجود در آن تقریباً ۱۵ درصد می باشد.

مصرف کنندگان معمولاً این روغن را با تنباکو یا ماری جوانا مخلوط کرده و سپس می کشند. متأسفانه طی چند سال اخیر در افغانستان مناطقی که امحای کشت خشخاش در آنها صورت گرفته است اقدام به کشت شاهدانه حشیش نموده اند که برآورد اولیه حاکی از آن است که افغانستان در حال تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده حشیش در دنیا می باشد.

باید توجه داشت کلیه مواد ذکر شده که تحت عناوین مختلف چرس، بنگ، بنگاب گراس و ماری جوانا از شاهدانه به دست می آید و همه استحصالاتی که از تریاک تولید می شود مانند سوخته تریاک شیره مطبوخ و جوهرنگاری همگی جزء مواد مخدر مشمول قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر می باشند.

• تریاک

تریاک براساس تعریف قانون، به ماده ای اطلاق میشود که:

از گرز خشخاش بـه دسـت می آید اعم از اینکه به صورت شیره بوده یا منعقد و جامد شده باشد با هر درجه غلظت و هر نسبت مرفين.

تریاک با نام های دیگر افیون، اپیون، شیره، کوکنار، شیره ای است که از پوست گرز خشخاش گرفته می شود و از آن مرفین ساخته می شود.

ماده ای سمی که در بعضی از مصارف پزشکی و نیز برای تدخین از آن استفاده می شود. در عربی به آن تریاق می گویند و در فارسی نارکوک و نارخوک هم به آن گفته شده است.

در یک توصیف دقیق و کارشناسانه از تریاک چنین گفته شده است:

تریاک شیره ای است که از گیاه خشخاش PapaverSimniferum گرفته میشود.

این گیاه در جنوب شرق و جنوب غرب آسیا و نیز نیمکره غربی زمین مکزیک گواتمالا و کلمبیا رشد می کند. در کشورهای کشت کننده، خشخاش تریاک در لابراتوارها به هروئین تبدیل شده و سپس مورد مصرف داخلی قرار می گیرد یا اینکه به کشورهای مصرف کننده انتقال می یابد. خشخاش دارای گلهای زیبای قرمز رنگی می باشد. برای تهیه تریاک کپسول نارس خشخاش را تیغ میزنند و با روشهای خاصی شیره ها را جمع آوری و آماده مصرف می کنند. این شیره ها در ابتدا که از گیاه خارج می شوند به رنگ سفید هستند؛ اما در مجاورت هوا تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای تبدیل می شوند.

تریاک معمولاً قهوه ای سیر و بوی آن نافذ و قوی است.

تریاک دارای ترکیبات شیمیایی مختلفی است که از جمله مهمترین آنها مرفین،کدئین، نارکوتین، پاپاورین، نارسئین و تبایین می باشند. با مصرف تریاک ابتدا نوعی حالت سرخوشی زودگذر به شخص دست می دهد و پس از آن به تدریج با ادامه مصرف وابستگی به این ماده افزایش پیدا کرده و فرد را برای به دست آوردن حالت سرخوشی اولیه به مصرف مجدد تریاک وادار می سازد. اراده فرد معتاد سست و متزلزل شده و انصراف از وسوسه های مصرف این ماده برای فرد مشکل می شود. این افراد تمام تلاش زندگیشان صرف به دست آوردن این ماده و رهایی از علائم خماری می شود.

این علائم شامل:

1. خمیازه
2. آبریزش بینی
3. عطسه
4. عرق زیاد
5. تپش قلب
6. لرز
7. بی قراری و اضطراب می باشد.

با ادامه محرومیت، عوارض شدیدتری همچون استفراغ، اسهال، بی اشتهایی، دردهای شدید پشت و شکم و عضلات دست و پا به سایر عوارض افزوده می شود. تریاک در انسان سبب مسمومیت حاد و مزمن می شود.

در مسمومیت حاد که خیلی سریع بروز می کند ابتدا مرحله تحریکی فرا می رسد به طوری که بیمار دچار سردرد سرگیجه و سنگینی سر می شود و سپس احساس تشنگی شدید می کند آنگاه بیمار به خواب عمیق فرو رفته و به طرف مرگ سیر می کند.

مردمک چشم تنگ می شود و دیگر تحریک با نور پاسخ نمی دهد. تنفس نیز خیلی آهسته می شود و از ۴ تا ۵ نفس در دقیقه تجاوز نمی کند. مرگ ممکن است در طی چند دقیقه تا چند ساعت دراثر اغماء و وقفه تنفسی پیش آید گاهی نیز فرد مسموم با یک بهبودی زودگذر چند روزه زنده مانده و سرانجام جان می سپارد در گذشته بسیاری از مسمومیت ها و خودکشی ها با تریاک انجام می گرفت مسمومیتهای مزمن نیز در افراد معتاد دیده می شود.

• شیره

شیره مطبوخ ماده ای است که:

از حل کردن سوخته تریاک و یا تریاک و یا جوهرنگاری به تنهایی یا با هم و یا همراه با مواد دیگر در آب و جوشاندن آن به دست آید با هر درجه غلظت و هر نسبت مرفین از طرفی شیره تریاک به همان تریاک اولیه که هنوز منعقد نشده است هم اطلاق می شود.

• سوخته

سوخته تریاک ماده ای که:

از سوزاندن تریاک به هر نحوی از انحاء به دست آید با هر درجه مرفین که باشد.

تفاله تریاک تفاله ماده ای که پس از صاف کردن شیره مطبوخ قبل از طبخ در حین طبخ و یا بعد ازطبخ باقی می ماند.

• ناس

ناس نوعی تنباکو می باشد که:

به رنگ سبز بوده عمل آوری شده و عمدتاً توسط افغانی ها استعمال می شود. مقداری از آن را در دهان گذاشته و می جوند و سپس آب دهان خود را بیرون می ریزند.

• هروئین

هروئین که نام شیمیایی آن دی استیل مرفین است یکی از مشتقات تریاک می باشد که از مرفین تهیه می شود.

در واقع تریاک به مرفین و سپس مرفین در لابراتوارها یا به طور دستی و به طریق شیمیایی با ترکیب هیدرید استیک و مرفین ساخته می شود.

از هر ده کیلوگرم تریاک یک کیلو مرفین و از هر یک تا دو کیلوگرم مرفین حدود نهصد تا یک کیلوگرم هروئین به دست می آید.

به عبارتی برای ساخت یک کیلو هروئین مقدار حدود بیست کیلوگرم تریاک لازم است هروئین خالص گردی است سفید رنگ و متبلور که دارای طعم تلخی بوده و دارای اثری چندین برابر قوی تر از مرفین می باشد. هروئین ماده ای است بسیار خطرناک که بین سه تا ده برابر قوی تر از مرفین می باشد و چنانچه در لابراتوارهای مجهزتر ساخته شود گردی است سفید و نرم و در صورتی که به وسیله قاچاقچیان تهیه شود به خاطر ناخالصی های زیاد به جا مانده از فرایند ساخت یا افزودنی های دیگر رنگهای دیگری مانند کرم تا قهوه ای روشن پیدا می کند .

درجه وابستگی اعتیاد به هروئین فوق العاده زیاد بوده و معتاد وابستگی روانی شدیدی به آن پیدا می کند. این مادۀ افیونی در سال ۱۸۷۴ برای نخستین بار توسط دانشمند انگلیسی به نام رایت کشف شد و از آن به عنوان دارویی برای معالجه سل و سایر بیماری های تنفسی توسط پزشکان آمریکا استفاده می شد. دانشمند آلمانی به نام درسر با مطالعات و تحقیقات خود آن را به جهانیان شناساند و در سال ۱۸۹۰ از آلمان به سایر نقاط اروپا و سپس به آسیا وارد شد از تاریخ کشف و ساخت این ماده افیونی چنین به نظر می رسد زمان ورود و آغاز مصرف هروئین در ایران دوران سلسله پهلوی باشد که بعدها به صورت تزریق کردن رایج گردید.

این ماده در سال ۱۹۰۰ میلادی به عنوان وسیله ای برای درمان مؤثر اعتیاد به مرفین ارائه گردید. پس از مدتی متوجه شدند که گرچه هروئین خواب آوری کمتری دارد اما قدرت مسموم کنندگی آن تا ده برابر مرفین است. بخش اعظم هروئین در کشور افغانستان و مابقی در کشورهایی میانمار، لائوس و کلمبیا و … تولید می شود.

امروزه هروئین ساخته شده بر اساس مواد شیمیایی مختلفی که به آن افزوده می شود مشتقات متعددی پیدا کرده که با افزودن پسوند یا پیشوند یا کلمه های دیگر به هروئین اسامی مختلفی پیدا می کند. هروئینی که با ترکیب مواد دیگر حاصل میشود نوعی هروئین پیشرفته و ارتقا یافته می باشد که بر حسب نوع مواد افزوده شده خصوصیات گوناگونی از جمله افزایش ماندگاری، اثر سرعت یا تأخیر در تأثیر و … پیدا می کند و تولید کنندگان از این طریق سعی در متنوع جلوه دادن آن و بازاریابی جدید برای این ماده خطرناک می نمایند. همچنین قاچاقچیان برای سودآوری بیشتر هروئین را با اجسام خارجی مانند گنه،گچ ،لاکتوز، نمک، شیرخشک و غیره مخلوط می کنند که باعث مخاطرات جانی و صدمات جسمی بیشتر به مصرف کننده می شود.

نوع دیگر هروئین که به هروئین قیر سیاه معروف است و معمولاً در ایران یافت نمی شود بلکه در غرب آمریکا وجود داشته و مصرف می شود در مکزیک تولید می گردد و از این رو به آن هروئین مکزیکی نیز می گویند. رنگ و غلظت این نوع هروئین ناشی از روش های ابتدایی و دستی تولید غیرقانونی آن می باشد.

هروئین قیر سیاه چسبناک است مثل قیر مورد استفاده در پشت بام یا این که مثل ذغال سنگ سخت می باشد. رنگ آن هم از قهوه ای تیره تا سیاه متغیر است. غالباً در خیابان به فروش میرسد و درجه خلوص آن بین ۲۰ تا ۸۰ درصد می باشد. این نوع هروئین را با حل کردن در آب رقیق کرده و سپس تزریق می کنند.

 

نحوه مصرف هروئين

هروئین به صورت تزریق زیر جلدی و یا به وسیله استنشاق و جذب از راه مخاط بینی و یا دود کردن مصرف می شود. بعضی از معتادان هروئین را با آب لیمو یا جوهر لیمو و یا قرص ویتامین C و حتی چای در قاشق حل کرده و کمی حرارت داده و تزریق می کنند.

تزریق داخل وریدی شدت اثر بیشتری دارد و هفت یا هشت ثانیه پس از تزریق سرخوشی را ایجاد می کند این مقدار در تزریق عضلانی بین پنج تا هشت دقیقه است. وقتی که هروئین به صورت استنشاق یا دود کردن مورد استفاده قرار گیرد بین ده تا پانزده دقیقه اثر آن به تأخیر می افتد. اگر چه هروئین استنشاقی یا دود شده به سرعتِ هروئین تزریقی مؤثر نیستند. اما تحقیقات نشان داده است که همۀ حالات استفاده اعتیادزا هستند. تزریق پیوستۀ هروئین تنها راه کاهش اثر قطع مصرف آن است. همچنین مصرف هروئین به صورت استنشاقی و دود کردن بیشترین شکل مصرف هروئین می باشد.

گروه های مسنِ مصرف کننده آن را بیشتر به شکل تزریقی استعمال می کنند در حالی که گروه های جوان تر اغلب از شکل استنشاقی یا دود کردن آن استفاده می کنند.

اثرات و عوارض هروئين

هروئین مانند مرفین روی دستگاه عصبی قشر مغز و نخاع اثر می گذارد.

کمبود هروئین زودتر از مرفین احساس می شود تعدادی از رفتارهای پایه مثل رفتار جنسی – رفتارهای گرسنگی را سرکوب می کند و از قدرت آن کم می کند و بر عکس مرفین اختلالات شدید گوارشی بی اشتهایی و یبوست ایجاد نمی کند ولی بیشتر از مرفین تشنج آور است.

به فاصله کمی پس از مصرف هروئین این ماده از سد خونی مغز می گذرد. هروئین در به مغز به مرفین تبدیل میشود و به سرعت به گیرنده های مرفین می‌چسبد. مصرف کننده ها معمولاً موجی از احساس خوشایند در خود پس از مصرف گزارش می کنند. شدت این موج در رابطه با مقدار مواد سرعت ورود مواد به مغز و اتصال آن به گیرنده های مرفین می باشد.

هروئین بخصوص به دلیل سرعت زیاد ورود به مغز اعتیادزا می باشد. احساس خوشایند ایجاد شده معمولاً با احساس گرم شدن پوست، خشک شدن دهان و احساس قدرت در دستها و پاها همراه است. به دنبال آن ممکن است تهوع، استفراغ و یا خارش رخ دهد. بعد از اثرات اولیه معمولاً معتادان تا چند ساعت در خلسه به سر می برند.

فعالیت های مغزی با اثر هروئین بر مغز تشدید می شود. فعالیت قلب کاهش یافته و تنفس کاهش می یابد که حتی ممکن است منجر به مرگ شود. این حالت به نام اوردوز هروئین نامیده می شود. اولین مشکل مصرف طولانی مدت هروئین سخت شدن دیوارۀ وریدها می باشد که حتی خطر بسته شدن دیوارۀ ورید را به دنبال دارد که منجر به عفونت های باکتریایی وریدها و همچنین دریچه های قلب و عفونت غده های لنفاوی می شود. همچنین بیماری های مربوط به عفونت کلیه و کبد نیز در معتادان به هروئین زیاد است. در ریه ها بیماریهای متعددی نظیر ذات الریه و سل به دلیل بهداشت بسیار کم افراد وابسته به هروئین وجود دارد.

بسیاری از مصرف کنندگان هروئین بازار ممکن است به همراه هروئین موادی را مصرف کنند که به راحتی در خون حل نمی شود که این مواد در نهایت به ایجاد لخته در خون و مسدود شدن عروق اندامهای مختلف مانند مغز، کبد، ریه ها و کلیه ها منجر شود. این مسأله می تواند به بروز عفونت یا حتی سکته در این اندام ها منجر شود. واکنش ها یا پاسخ های ایمنی به این مواد می تواند باعث سختی شریان ها و مشکلات عدیده دیگر شود. استفاده از سرنگ مشترک می تواند منجر به بیماریهای بسیار خطرناکی نظیر هپاتیت B و C و ایدز شود.

مصرف طولانی مدت هروئین باعث بروز تغییرات شیمیایی سلولی و مولکولی در مغز می شود و سبب ایجاد درجات شدیدی از تحمل و وابستگی فیزیکی نیز می شود. افراد معتاد به هروئین مانند سایر معتادان زمان و انرژی رو به تزایدی را برای به دست آوردن و استفاده از دارو صرف می کند. پس از اعتیاد معتادان زندگی طبیعی خود را از دست می دهند. زیرا مدتی از زمان را برای پیدا کردن و استفاده آن مصرف می‌کنند.

هروئین قسمت های مختلف مغز معتاد را تخریب می کند و وابستگی دارویی با استفاده از دوزهای بالاتر ماده مخدر ایجاد می شود. این وابستگی بدن را مجبور می کند تا خود را با شرایط وجود دارو تطبیق دهد. هنگامی که مصرف دارو قطع می شود عوارض سندرم قطع به عنوان نتیجه وابستگی فیزیکی پس از چند ساعت شروع می شود. این عوارض شامل بی قراری درد عضلات و استخوان ها از دست رفتن بویایی اسهال استفراغ عرق سرد و لرزش پاها می‌شود. بیشترین عوارض بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از مصرف دارو اتفاق می افتد. اما پس از حدود یک هفته کاهش می یابد.

برخی از معتادان ممکن است عوارض قطع را تا چند ماه نشان دهند عوارض قطع کشنده نیست ولی در فرزندان معتاد می تواند خطرناک باشد. برخی از معتادان به این دلیل دارو را ترک می کنند که بتوانند تحمل به دارو را کم کرده و اثرات دارو را مجدداً تجربه کنند. هر چند که وابستگی فیزیکی جزء موارد مهم ترک اعتیاد به هروئین است اما مانع اصلی برگشت معتاد به مصرف هروئین نیست چون عود مصرف در معتادانی که چندین ماه از ترک آنها گذشته نیز دیده می شود. از سوی دیگر بیمارانی که برای کاهش درد هروئین مصرف می کنند پس از بهبودی به راحتی مصرف آن را کنار می گذارند زیرا این افراد به دنبال بهبود و کاهش درد خود هستند.

• مرفین

ابتدا در سال ۱۸۰۵ میلادی دانشمندی به نام سرتورنی یا سرتورنر موفق شد که مرفین را از تریاک جدا سازد و حتی آن را روی خود مورد آزمایش قرار داد ولی به علت زیادی مقدارماده مصرف شده فوت گردید. مرفین ماده مؤثر و جزء اساسی تریاک می باشد که ۷ تا ۱۴ درصد آن را تشکیل می دهد.

***از حدود ده کیلوگرم تریاک می توان یک کیلوگرم مرفین تهیه نمود. مرفین که از تریاک خام تهیه می شود ضد درد است و سیستم مرکزی اعصاب را تضعیف می کند.

از جمله مشتقات آن دی استیل مرفین، هروئین، دی هیدروکدئین، کدئین، پتادین، متادون، پتیدین، فنتانیل، سوفنتا پاپاورین می باشد. مرفین پودری است کریستالی به رنگ قهوه ای روشن و یا سفید و گاهی قرمز آجری که طعم آن تلخ و بویی تند و زننده دارد که به دو طریق از تریاک تهیه می شود.

یکی به طور مستقیم از راه ساقه خشخاش که در این حالـت دیگر تریاکی از بوته خشخاش به دست نمی آید. هر چه خشخاش بیشتر رشد کند مرفین آن کمتر خواهد بود. به همین جهت است که تریاک را هنگامی که خشخاش هنوز نرسیده است به دست می آورند و دوم از مادۀ تریاک ساخته می شود.

مرفین به صورت پودر، قرص، کپسول و آمپول تهیه و به صورت خوراکی، کشیدن از راه مجاری تنفسی، تزریق داخل سیاهرگی تزریق وریدی و زیرجلدی و به ندرت عضلانی استعمال می شود. اما طریق تزریقی آن معمول تر است. مصرف مرفین تمام احساسات را تغییر می دهد و به تجربه های ادراکی خلقی و حسی و اساساً ارتباطات شخص با دنیای خارج ظاهری دلنشین می بخشد. کارکردهای ذهنی در سطوح بالا مثل قدرت استدلال نه تنها دچار اشکال و اختلال نمی گردد بلکه عملکرد آن با هیجان و شور توأم است. مورفین با اثرات سستی زایی خود بر روی سیستم عصبی مرکزی باعث کنترل درد می شود. به همین دلیل در پزشکی از این ماده جهت تسکین دردهای شدید بالاخص پس از عمل های جراحی باز استفاده می شود.

این دارو در درمان یا تسکین درد انفارکتوس سکته قلبی و عوارض قلبی و عروقی آن تجویز می گردد. علاوه بر این در درمان آب آوردگی حاد ریوی نیز مصرف دارد. در گذشته صرفاً مرفین به صورت تزریقی مصرف می شد. هم اکنون مرفین در اشکال مختلف خرید و فروش می شود. از جمله به صورت محلول های خوراکی، قرص و کپسول شیاف و داروهای تزریقی یافت می شود. استعمال مرفین در ایران رواج زیادی نداشته است و در ابتدا نیز عده معدودی که به نحوی این ماده در اختیارشان قرار می گرفته از آن استفاده می کردند. معتادان به مرفین بیشتر به استعمال هروئین تغییر روش دادند به طوری که امروزه استعمال مرفین تقریباً متروک شده است. بلکه از آن در تهیۀ آمپول های تقلبی نورجیزک و تمجیزک به همراه هروئین یا بوپرونورفین استفاده می شود و نیز در کارگاه ها و لابراتوارهای مخفی بعضی از شهرهای مرزی مرفین به هروئین فشرده یا کریستال تبدیل می شود که اصطلاحاً به آن هروئین خیس یا مرطوب هم می گویند.

• کوکایین

کوکایین یکی از قویترین مواد مخدر بوده که به طور مستقیم مغز را تحت تأثیر قرار می دهد و به عنوان یک داروی مخدر از دهه 19۸۰ میلادی معرفی شده است.

کوکایین یکی از مواد مخدر محرک و توان افزای طبیعی می باشد که وابستگی جسمانی ندارد ولی سبب وابستگی روانی خیلی شدید می شود و قطع آن موجبات اوهام و خیالات واهی شده و تا مدت ها باقی می ماند. کوکایین آلکالوئید اصلی برگ کوکا می‌باشد که ماده ای است به شکل پودر سفید رنگ نرم شفاف و کریستالی بی بو و تلخ مزه که از برگ های بوته یا درختی به نام اریتروکسیلن کوکا به دست می آید. پوست درخت مزبور سرخ رنگ و دارای گل های ریز و سفید می باشد.

در ابتدا در قرن پانزدهم در کشور پرو به وجود آن پی برده اند این گیاه بیشتر در پرو بولیوی و کلمبیا می روید و در واقع مرکز اصلی رویش آن آمریکای جنوبی است بوته ای است همیشه سبز که برگ های بیضی شکل دارد و از خشک کرده آن در طب استفاده می شود. بلندی درخت آن به سه تا پنج متر می رسد.

کوکایین یک داروی جدید نبوده بلکه از قدیمی ترین داروهای شناخته شده توسط بشر است. این ماده بیش از ۱۰۰ سال پیش به عنوان داروی مخدر شناخته شده است. برگ های درخت کوکا که کوکایین از آن گرفته می شود در طول هزاران سال توسط بومیان آمریکای جنوبی برای سرخوشی مصرف می شده است. در اوایل قرن بیستم میلادی کوکایین به عنوان یک داروی محرک به صورت شربت یا پودر برای درمان بیماری های زیادی به کار رفت. این دارو امروزه به عنوان یک داروی مخدر مطرح می باشد که می تواند در برخی از حالات نظیر جراحی های چشم گوش و قفسه سینه به عنوان بی حس کننده موضعی به کار رود. کوکایین در خیابان معمولاً به صورت پودر سفید و کریستالی فروخته می شود که به نام کوک معروف است. کوک که نام خیابانی کوکایین محلول می باشد معمولاً از پودر کوکایین هیدروکلوراید تهیه می شود.

این نام به دلیل ایجاد صداهای خاص در مغز پس از کشیدن آن به کوکایین داده شده است. معمولاً با موادی مثل آمونیاک و بی کربنات سدیم و آب تولید می شود و هیدروکلوراید خود را با این مواد از دست می دهد. چون این دارو به صورت دود شدن استفاده میشود در کمتر از ۱۰ ثانیه اثرات خود را ظاهر می کند. طریقه ای دیگر مصرف از طریق دستگاه تناسلی است. آن به صورت استنشاق تزریقی و خوراکی می باشد و گاهی هم به طریق پاشیدن روی دستگاه تناسلی مصرف می شود.

نام های خیابانی دیگر آن cocaine condy (شیرینی)، nose (بینی)، snow (برف)، happy (خوشحال خوشبخت) و dust (مواد) ،گردی، گرد و خاک است. کوکایین ماده مخدر گران قیمتی است و افراد فقیر نمی توانند از آن استفاده کنند و در ایران بندرت مورد استفاده و کشف واقع می شود.

روشن ترین علامتی که بر چهره معتادان کوکایین دیده میشود فرورفتگی گونه ها می باشد که در اثر مکیدن برگ کوکا ایجاد می شود. کوکایین اثرات تحریکی بسیار قوی و شدیدی دارد و حواس آدمی را شدیداً متأثر می سازد و موجب اختلال روحی و عصبی در معتاد می شود. با مصرف کوکایین فرد احساس افزایش انرژی چابکی و سرخوشی زیاد می کند و هم صحبتی را با افراد بر قرار کرده در حالی که ذهن و هوش فرد به شدت فعال است. در همین حالت خواب آلودگی از بین رفته و فرد کمتر احساس نیاز به غذا می کند فرد احساس می کند که از نظر هوشی و بدنی توانایی بیشتری داشته و می تواند بسیاری از اعمال بدنی یا ذهنی را به راحتی انجام دهد.

بسته به نحوه مصرف کوکایین این اثرات ممکن است طولانی یا کوتاه مدت باقی بماند، از یک سو هرگاه دارو دود شود اثرات آن شدیدتر بوده اما زمان اثر کوتاه خواهد بود و برعکس خوردن آن اثرات طولانی تر ولی با شدت کمتر به همراه دارد. از نظر بدنی بعد از استعمال عروق تنگ شده مردمک چشم گشاد شده ضربان قلب فشار خون و حرارت بدن افزایش می یابد. مصرف مقادیر زیاد کوکایین هر چند اثرات آن را تشدید می کند اما ممکن است باعث ایجاد حالت بیزاری و رفتارهای جنون آمیز در فرد شود. از آثار بلند مدت مصرف آن از دست دادن وزن بدن، یبوست، دپرسیون تنفسی لرزش دست ها آماس و جوش های پوستی به خصوص اطراف مخاط گوش و بینی اضطراب بی،قراری سوء ظن رفتار تهاجمی و نیز موجب ایجاد حالت و هم و خیال هیجان و ترس می شود.

طریق مصرف کوکایین مختلف بوده که می توان جویدن برگ، استنشاق از راه بینی، تزریق زیرجلدی و خوردن با آب باشد. از کوکایین پودری به نام کراک تهیه می گردد که خطرناک تر از کوکایین است و البته آنچه به عنوان کراک در کشور افغانستان تولید و به ایران قاچاق شده و مصرف می شود غیر از کراک مزبور می باشد بلکه هروئین فشرده و یا مواد دیگری از منشاء آن می باشد که بسیار خطرناکتر و زیان آور است.

سایر مشتقات شیمیایی مرفین و کوکایین

• کراک

کراکی که از افغانستان به ایران وارد و در کشور یافت می شود در واقع هروئین فشرده یا کراک افغانی می باشد که با کراک اصلی اروپایی که از مشتقات کوکایین است کاملاً متفاوت می باشد. این مخدر در واقع حاصل ترکیب هروئین با ناخالص های مختلفی است که از جمله اثرات جانبی آن می توان به عفونت های گسترده در اثر فعالیت باکتری ها در بافت های مختلف اندام های فرد زنده اشاره نمود. کراک در سال های اخیر به محبوب ترین ماده مخدر در ایران تبدیل شده و جای تریاک را گرفته است و در افغانستان نیز رقیبی برای هروئین به شمار می رود. کراک به دلیل امکان مصرف با سنجاق و سوزن و نداشتن بو هنگام تدخین و دود کردن بر هروئین برتری دارد اما اعتیاد آن بسیار شدیدتر است.

روش مصرف این نوع هروئین تدخین و دود کردن است. این ماده فوق العاده اعتیاد آور است و قدرت اعتیاد آوری آن از هروئین معمولی که به صورت پودر است تا چند برابر بیشتر است. از آنجا که کراک شکل خالص تر هروئین است لذا آثار آن همانند پودر هروئین ولی با شدت بیشتر می باشد. شدت این حالت بستگی دارد به این که چه مقدار کراک مصرف شود و با چه سرعتی این ماده به مغز برسد.

در واقع یکی از دلایل اعتیاد آوری بسیار زیاد هروئین و کراک این است که خیلی زود به مغز می رسد. بیشتر کسانی که کراک مصرف می کنند در ابتدا احساس سرخوشی، بدن گرم تر و دهان خشک می شود و فرد در دست ها و پاها احساس سنگینی، کند و در مواقعی فرد مصرف کننده دچار حالت تهوع و استفراغ و بی قراری شدید می شود. بعد از این حالت اولیه ممکن است تا چند ساعت سرگیجه پیش آید در این وضعیت تمامی اعمال مغز تحت تأثیر آثار این ماده قرار گرفته و دچار نابسامانی می گردد. حرکات قلب کند و تنفس در مواردی آن چنان آهسته می شود که منجر به مرگ می گردد.

• لیزرژیک اسید دی اتیل آمید( ال.اس.دی)

یکی از قویترین ترکیبات شیمیایی مصنوعی توهم زا و یکی از مواد خیال انگیز است که ضایعات مغزی ایجاد می کند. این ماده در اصلاحیه سال ۱۳۸۹ مجمع تشخیص مصلحت نظام به همراه پنج مادۀ دیگر به عنوان یکی از مواد روان گردان شایع و پر خطر به مادۀ هشت قانون الحاق شده و مجازات مرتکب آن در ردیف مواد مخدر خطرناکی چون هروئین مرفین و مشتقات آن قرار گرفت.

گفته شده است که در سال ۱۹۳۸ یک محقق سوئیسی آن را برای درمان بعضی از بیماری های روانی از جمله اسکیزوفرنی ساخت. پس از تبلیغ تجارتی توجه جوانان را به خود جلب نمود. این ماده که از نوعی قارچ سیاهی که روی بعضی از علف ها ظاهر می شود و به صورت خودرو در گندم ها و علف ها می روید تهیه می شود که قوی ترین ماده توهم زاست

ال.اس.دی به صورت قرص، کپسول و مایع در بازار جهانی موجود است. به شکل گرد سفید رنگ و همچنین مایع صاف و روشن بدون رنگ بو و مزه یافت می شود و به صورت خوراکی مصرف می شود. بدین صورت که گرد یا مایع را بر روی حبه قند ریخته و میخورند از طریق معده جذب شده و اثر آن بیش از ۸ تا ۱۲ ساعت در بدن نمی ماند. گاهی به وسیله تزریق و یا قرص نیز مصرف می شود.

اکنون ایالات متحده آمریکا بزرگترین تولید کننده ال.اس.دی در جهان می باشد که بخش عمده تولیدات آن به کشورهای اروپایی صادر می شود. این ماده قدرتی خیالی و توهم آمیز در فرد ایجاد می کند. در برخی از آزمایشگاه ها تأثیر آن را روی حیوانات و انسان آزمایش کرده اند. یک قطره ال.اس.دی را به گربه تزریق کرده اند و آن را داخل قفس موش انداخته اند گربه از وحشتی که در او ایجاد شده بود آنقدر خود را به قفس کوبید تا کشته شد. یعنی موش را مثل یک اژدها می دید. این تأثیر روی حیوانات است اما در مورد انسان شایع ترین احساسی که در فرد ایجاد می کند حس پرواز است یعنی انسانی که آن را مصرف می نماید احساس می کند می تواند مثل پرنده ها پرواز کند.

ال.اس.دی ترکیبی بسیار قوی می باشد به نحوی که یک سیصد هزارم آوانس (هر آوانس حدود ۱۶ گرم است) آن می تواند تغییرات شبیه رفتاری ظاهر سازد که حدود ده تا دوازده ساعت ادامه می یابد ال.اس.دی مانند فرآورده های گیاهی توهم زا با اثر بر گیرنده های سروتونین در مغز عوارض خود را به جای می گذارد. دو نقطه در مغز نسبت به آن حساس تر می‌باشد اول قشر مخ که با خلق و خو و شناخت و ادراک سروکار دارد و دوم ناحیه ای در مغز است که هسته آبی نامیده می شود و در مورد تحریکات محیطی حساس تر است.

اثرات .ال.اس.دی از ۳۰ تا ۹۰ دقیقه بعد از مصرف ظاهر می شود کسانی که از این دارو مصرف می کنند، اصطلاحاً وارد مرحله ای می شوند که سفر نامیده می شود که ممکن است خوب یا بد باشد. اگر چه اغلب سفرهای ایجاد شده توسط این ماده ممکن است خوب یا بد باشد. اما اثرات دارو در فرد قابل پیش بینی نخواهد بود و هر بار ممکن است تغییر کند. این اثرات ایجاد شده بسته به مقدار دارو حالت فرد در هنگام استفاده شخصیت فرد و محیط اطراف متفاوت خواهد بود.

مصرف کنندگان ال.اس.دی دچار افزایش فشارخون ضربان قلب تاری دید خشکی زیاد دهان، تعریق استفراغ و لرزش می شوند اما بیشترین اثر دارو روی میزان هیجان و تأثیر پذیری فرد قرار می گیرد احساس فرد ممکن است به سرعت از ترس به سرخوشی تغییر کند به نحوی که به نظر می رسد فرد چند نوع احساس را با هم دارد.

اثر ال.اس.دی بر حس های مختلف نیز مهم است حس های بینایی بویایی شنوایی و تعادل به شدت تحریک می شود در بعضی از موارد این حس ها چنان با هم مخلوط می شوند که پدیده سینس تزیا ایجاد میشود که در این حالت شخص حس می کند که صداها را می بیند تصاویر را می شنود در بعضی از سفرها مصرف کنندگان حس هایی را درک می کنند که برایشان خوشایند است و آن ها را از نظر ذهنی تحریک می کند.

سفرهای بد شامل هجوم افکار نامطبوع به مغز احساس مربوط به کابوس شبانه اضطراب و ترس از مرگ می باشد. مصرف ال.اس.دی باعث ایجاد تحمل شدید آن می شود به نحوی که معتادان باید مقادیر مصرف را افزایش دهند. هر چند تحمل ال.اس.دی از نظر دوره زمانی کوتاه بوده و پس از چندین روز دوباره به حد طبیعی بر می گردد، معمولاً در هنگام قطع مصرف عارضـه بخصوصی برای فرد ایجاد نمی شود و بنابراین به راحتی فرد مصرف آن را قطع می کند. متأسفانه دو اثر خطرناک در هنگام مصرف طولانی مدت ..ال.اس.دی رخ می دهد، که عبارتند از جنون و بیماری ناشی از مصرف توهم زاها

جنون ناشی از ال.اس.دی به دلیل آن است که فرد مصرف کننده معمولاً با دنیای واقعی فاصله داشته و توانایی درک دنیای واقعی را ندارد، لذا نمی تواند منطقی فکر کند و ارتباط صحیح با دیگران داشته باشد. این امر پس از چندین سال از مصرف ال.اس.دی. باقی می ماند و در صورت مصرف طولانی ال اس دی تا سال ها باقی می ماند. در بیماری ناشی از مصرف توهم زاها برخی از مصرف کنندگان ال.اس دی گزارش کرده اند که صحنه هایی از زندگی گذشته خود را دوباره تجربـه کـرده انـد. این صحنه ها به صورت مکرر و خود به خود به وجود آمده و به تأثیر ال.اس.دی در مراکز حسی ارتباط داده می شود.

•  متیلن دی اکسی مت آمفتامین .ام .دی. ام. یا اکستاسی

اکستاسی یا اکستازی هم از جمله مواد روان گردان و از گروه توهم زاها می باشد که خواص محرک ها و داروهای توهم زا را با هم دارا است. ام.دی.ام.آ مخفف متیلن دی اکسـی مـت آمفتامین می باشد در واقع اکستاسی یکی از ترکیبات استخلافی آمفتامین است که از نظر ساختمانی شباهت زیادی به مسکالین دارد. اکستاسی خالص پودری سفید متشکل از کریستال های ریز می باشد. از این پودر بـوی کیک به مشام می رسد. در صورت وجود ناخالصی به رنگزهای قرمز و قهوه ای آبی پر رنگ و کم رنگ خاکستری و قرمز می باشد که با برند میتسوبیشی، سوپرمن، رساح، اینترنت و هپی نس به بازار عرضه می شود و بعضاً به صورت قرص جویدنی، یخ، آدامس و کپسول برچسب های پوستی و پودر استنشاقی مصرف می شود

اکستاسی برای اولین بار در سال ۱۹۱۴ ساخته شد و تا حدود سال ۱۹۵۰ به عنوان داروی ضد اشتها مصرف می شد. در دهه ۱۹۵۰ این دارو با سایر داروهای شبیه مسکالین به عنوان سلاحی شیمیایی توسط ارتش آمریکا مورد مطالعه قرار گرفت. اولین گزارش ها در مورد اثرات عصبی اکستاسی بر انسان در سال ۱۹۷۸ منتشر شد. در دهه ۱۹۸۰ میلادی این دارو به عنوان یک عامل مؤثر در بهبود وضعیت روانی بیماران مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعات با استفاده از قرصهای ۷۵ تا ۱۷۵ میلی گرمی اکستاسی بیماران پاسخ هایی نظیر افزایش ضربان قلب فشار خون و اضطراب گذرا گزارش نمودند. در سال ۱۹۸۵ این دارو در گروه اول داروهای مخدر قرار گرفت، زیرا اولاً توانایی القاء اعتیاد را داشت. ثانیاً هیچ گونه استفاده بالینی برای آن متصور نبود. ثالثاً اثرات بی خطر پزشکی برای آن قابل تصور نبود. از سوی دیگر متابولیک فعال این دارو توانایی زیادی در تخریب پایانه های سروتونین در مغز داشت استفاده از این دارو در بسیاری از کشورها غیر قانونی است.

به هر حال از نیمه های دهه ۱۹۸۰ این دارو شیوع عمومی در کشورهای پیشرفته داشت و به عنوان یک دارو در میهمانی های دسته جمعی مصرف می‌شد. شروع اثر اکستاسی بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف می باشد و اوج اثر بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه پس از خوردن قرص است و این اثرات بین ۳ تا ۵ ساعت ادامه دارد. اکستاسی معمولاً باعث ایجاد سرخوشی شده و به فرد یک حالت بی خیالی و بی قیدی دست می دهد. در او احساس شدید جنسی القاء کرده و افکار منفی را از فرد دور می کند. همچنین باعث کاهش مهارت های مختلف در فرد می گردد. فرد مصرف کننده صداها و تصاویر را بسیار شدیدتر حس می کند.

حالاتی که در اثر مصرف اکستاسی ایجاد می شود باعث شده است که قاچاقچیان برای سودجویی و افزایش بازار فروش در بین جوانان به آنها قرص های شادی آور می گویند و کسانی که می خواهند به امیال نامشروع خود برسند با ایجاد پارتی های شبانه و دعوت دخترها و پسرها با دادن قرص اکستاسی به امیال شوم خود دست می یابند. قاچاقچیان با تبلیغات کاذبی که به عنوان داروی سرخوشی و رفع اضطراب و محرک جنسی می شود باعث شیوع آن بین جوانان و دانشجویان شده اند. این ماده روان گردان در عین حال که باعث احساس اولیه از بین رفتن اضطراب و ایجاد آرامش فوق العاده در مصرف کننده می شود، نیاز به غذا خوردن نوشیدن و خواب را از بین برده و به فرد تحمل شرکت در میهمانی های دو سه روزه را می دهد استفاده طولانی مدت از اکستاسی باعث از بین رفتن توانایی حرکت مفصل فک تخریب دندانها و درد عضلات صورت می شود. تصاویر توهمی و بدبینی از عوارض مصرف طولانی مدت آن بوده که عوارضی مانند اضطراب، افسردگی جنون و عدم توانایی انجام اعمال متفکرانه ناشی از آن گزارش شده است. حملات جنونی شدید از دیگر عوارض مصرف اکستاسی است. جریان خون مغزی را نیز به شدت افزایش می دهد و همچنین باعث کاهش قدرت انجام کارهای هوشمندانه نظیر حافظه و توانایی به خاطر آوردن حوادث و یا ترتیب به خاطر آوردن حوادث می شود.

علاوه بر آن حافظه کوتاه مدت بینایی و حافظه کلمات نیز به شدت تخریب می شود. در حال حاضر اکستاسی به شکل قرص ها و کپسول های مختلف و متعدد با علامت های گوناگون تولید می شود. هلند و بلژیک همچنان اولین تولید کنندۀ آن محسوب می شوند. هــر چند تولید آن در سرتاسر جهان رو به افزایش است.  این ماده روان گردان غالباً در مناطق شهری و حومه شهرها توزیع می شود اما در شهرهای متوسطی که پذیرای دانشجویان بیشتری هستند بیشتر به چشم می خورد. قرص ها و کپسوله ایی که اغلــب بـه عنـوان اکستاسی به فروش می رسند خالص نبوده بلکه حاوی موادی مانند مت آمفتامین، پی سی  پی،آمفتامین، کتامین و پیام آ هستند که همین امر باعث افزایش خطرات ناشی از مصرف آن شده است

•  گاماهیدروکسی بوتیریک اسید جی.اچ.بی GHB

یک داروی ضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی است که باعث آزاد شدن دوپامین در مغز میشود و در دوزهای پایین باعث حالت آرامش تا خواب کامل شده و در دوزهای بالا نیز ممکن است منجر به کما شود. در کل تأثیرات این دارو مشابه با الکل است. البته دوره عمل این دارو کمی بلندتر می باشد. تأثیرات مصرف این دارو بسیار وابسته به وزن بدن، تداخل با دیگر داروها و واکنش های فیزیولوژیکی بدن فرد مصرف کننده می باشد. مصرف GHB باعث ایجاد تشنگی در فرد شده و در برخی از مصرف کنندگان قوای جنسی را نیز افزایش می دهد.

از جمله عوارض جانبی دیگر مصرف این دارو می توان به تهوع، خواب آلودگی احساس گم گشتگی، تشنج و مشکلات تنفسی اشاره کرد. این دارو بیشتر به شکل مایع بی رنگ و بی بو در بطری های کوچک وجود دارد. اما اشکال پودر مانند آن نیز وجود دارد که به راحتی در آب حل می شود. مصرف یک قاشق غذاخوری از این ماده باعث ایجاد تأثیرات واضح در فرد مصرف کننده می شود. البته مصرف این دارو با مقاومت دارویی همراه است و مقدار مصرف در هر بار می بایست افزایش یابد. این تأثیرات معمولاً بین ۳ تا ۶ ساعت در بدن باقی خواهند ماند. مصرف مقادیر کم آن اثراتی شبیه الکل دارد و مصرف مقادیر زیاد آن مانند اکستاسی عمل می کند. مصرف GHB سبب فراموشی شده و عوارض جانبی نامطلوبی نظیر سرگیجه،سکته قلبی ، خواب ،آلودگی سرخوشی کما و حتی مرگ را در پی خواهد داشت.

• فلونیترازپام

فلونیترازپام مادۀ روان گردان بسیار خطرناکی است که به شکل قرص بوده و مصرف آن باعث ایجاد آثار توهم زای شدید در مصرف کننده و سبب بروز رفتارهای غیر عادی خطرناک از قبيل قتل های فجیع جنایت ها تجاوزات جنسی و امثال آن شده و ایجاد کننده فراموشی شدید و بعضاً اغماء در مصرف کننده می شود.

دو خصوصیت بارز این مادۀ روان گردان ایجاد خواب آلودگی شدید و فراموشی در مصرف کننده می باشد به همین علت نام داروی قرار ملاقات روی آن گذاشته شده است زیرا از آن برای تجاوزات جنسی استفاده می شود و به دلیل ایجاد خواب آلودگی شدید و پس از آن فراموشی زمینه ارتکاب تجاوزات جنسی و فرار از مجازات را برای متجاوزین فراهم می کند و به همین جهت در ردیف مواد روان گردان های خطرناک با مجازات شدید قرار گرفته است

• آمفتامین

آمفتامین ماده روان گردانی که محرک دستگاه عصبی می باشد. این ماده اعمال دستگاه عصبی را تحت تأثیر قرار داده و بدین ترتیب اثرات خود را اعمال می کند. آمفتامین دکستر و آمفتامین و مت آمفتامین داری خواص شبیه یکدیگرند که حتی مصرف کنندگان با تجربه نیز به سختی می توانند تشخیص دهند که کدام یک از این مواد را مصرف می کنند. این مواد موجب افزایش هوشیاری تمرکز و انرژی فرد می شوند. آمفتامین ها دارای اسامی متعددی مانند سرعت، سریع، مت، یخ کریستال شیشه و اشک می باشند. مواد مزبور به راحتی در آزمایشگاه های نه چندان پیشرفته و با هزینه اندک قابل تهیه می  باشد و به همین دلیل می تواند توزیع گسترده ای داشته باشد تا جایی که در سال های گذشته آمفتامین و شیشه با قیمت بالا به کشور وارد می شد. اما به لحاظ پایین بودن مجازات بر اساس قانون مربوط به مواد روانگردان مصوب سال ۱۳۳۸ و سود آوری زیاد به مرور در کارگاه های زیر زمینی تولید شده و به مرحله صدور آن نیز رسیده است.

آمفتامین ماده ای سفید رنگ، بد بو با طعمی نسبتاً تلخ می باشد که به راحتی در آب و الکل حل می شود. این ماده اولین بار در اوایل قرن بیستم به عنوان یک داروی پایین آورنده اشتها ضدحساسیت و آبریزش به کار می رفت.

همچنین شکل دیگر آن به مت آمفتامین معروف است در اواخر قرن بیستم رواج بیشتری پیدا کرد مت آمفتامین اثرات شدیدتر دارد و باعث افزایش حرکت کاهش اشتها و احساس آمفتامین بر دستگاه نسبت به عصبی خوشی در فرد می گردد. تأثیرات مت آمفتامین می تواند برای ۶ تا ۸ ساعت در فرد باقی بماند. هنگام شروع تأثیر در فرد احساس داغی زیادی به وجود می آید که به دنبال آن فرد وارد یک دورۀ تحریک پذیری شدید شده و حتی ممکن است رفتارهای خطرناک داشته باشد.

معمولاً آمفتامین به صورت خوراکی استنشاقی دود کردن در سیگار یا تزریق داخل وریدی مصرف میشود و به همین دلیل تأثیر آن براساس شکل مصرف متفاوت است. از مصرف این ماده یک دوره بسیار سریع و گذرای احساس داغی در فرد بلافاصله پس ایجاد میشود که بسیار خوشایند است و معمولاً چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد هنگامی که به صورت خوراکی مصرف می شود اثرات خود را حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بعد ظاهر می سازد.

اثرات کوتاه مدت آمفتامین

آمفتامین به عنوان یک داروی محرک قوی حتی در مقادیر کم باعث ایجاد هوشیاری افزایش فعالیت های حرکتی و کاهش اشتها می گردد. سرخوشی شدید گذرا در هنگامی که این دارو به صورت دود کردن در سیگار یا تزریق داخل وریدی استفاده می شود نیز گزارش شده است.

آمفتامین اثرات سمی نیز دارد که عبارت است از تخریب سلولهای عصبی حاوی دوپامین این اثر سمی با افزایش شدید دمای بدن هم مربوط است. در کنار آن تب بالا ممکن است به تشنج نیز منجر شود

اثرات طولانی مدت آمفتامین

مصرف طولانی مدت آمفتامین باعث اعتیاد و همچنین تخریب نورون ها می گردد و مضافاً این که مصرف کنندگان آمفتامین با عوارضی مانند رفتارهای خشونت بار اضطراب گیجی و از دست دادن بویایی نیز مواجه خواهند بود. عوارض روانی دیگری مانند ترس از جمع بدبینی هذیان های شنوایی اختلالات شخصیتی نیز دیده می شود. این عوامل می تواند به تفکراتی مانند خودکشی منجر شود. تحمل نسبت به آمفتامین نیز ایجاد می شود و بنابراین برای رسیدن به اثرات اولیه نیاز به مقادیر بالاتری از دارو وجود دارد و بنابراین احتمال مسمومیت نیز وجود دارد هر چند که در هنگام ترک اثرات شدید بدنی در افراد معتاد دیده نمی شود اما عوارضی مانند، افسردگی اضطراب خستگی ترس و عصبانیت از عوارض روانی ترک مصرف آمفتامین می باشد.

تحقیقات علمی زیاد در مورد اثرات سمی آمفتامین در مغز نشان داده است که بیشتر از ۵۰٪ از سلولهای حاوی دوپامین مغز پس از مصرف این مواد برای زمان بیش از یک بار تخریب می شوند. تحقیقات علمی همچنین تأیید کرده اند که نورون های حاوی سروتونین نیز توسط این مواد تخریب می شوند. به همین دلیل معتقدند که مصرف مت آمفتامین سبب جنون می شود. مت آمفتامین و آمفتامین هر چند اثراتی شدید از خود به جا می گذارند اما تفاوت های زیادی با کوکایین دارند که مهمترین آن ها این است که آمفتامین و مت آمفتامین در آزمایشگاه تولید شده در حالی که کوکایین منشاء گیاهی دارد و اثر آن حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه است در حالیکه اثر مت آمفتامین و آمفتامین بین ۸ تا ۲۴ ساعت باقی می ماند. کوکایین حدود یک ساعت در بدن می ماند اما مت آمفتامین حدود ۱۲ ساعت در بدن باقی میماند کوکایین دارای برخی مصارف پزشکی می باشد، در حالی که مت آمفتامین فاقد مصارف پزشکی مهمی است.

• مت آمفتامین (شیشه) یا کریستال دی مت آمفتامین هیدروکلراید

یک ماده قدرتمند اعتیاد آور روان گردان محرک و به شکل ترکیبی و مصنوعی است به شکل بزرگ و شفاف مانند کریستال های واقعی و به رنگهای سفید صورتی آبی و سبز یافت می.شود محرکی قوی برای سیستم عصبی مرکزی به شمار می رود کریستال مت آمفتامین به لحاظ شکل ظاهری خود معمولاً شیشه یا آیس هم نامیده می شود.

اسامی دیگری مثل مت و تینا هم دارد ماده ای بدون رنگ بو و دارای کریستال های بزرگ است اغلب اوقات شیشه از تبلور مجدد پودر مت آمفتامین محلول در متانول اتانول ایزوپروپانول یا استون تولید می شود. معمولاً شیشه را به صورت تدخینی مصرف می کنند و می توان علاوه بر تدخین آن را به صورت استنشاقی تزریقی یا خوراکی و در موارد ناراحتی به صورت شیاف مقعدی مصرف و استعمال کرد.

پس از مصرف دوزهای بالای مت آمفتامین متابولیسم (سوخت و ساز بدن) کند می شود. به این علت از بین رفتن اثرات مصرف یک دوز از آن، بیش از دو روز زمان می برد. مصرف مت آمفتامین می تواند انواع بیماری های قلبی عروقی را ایجاد کند که از آن جمله می توان به تپش قلب نامنظمی ضربان قلب افزایش فشارخون آسیب جبران نشدنی به مویرگ های مغزی و سکته اشاره کرد. افزایش درجه حرارت بدن و تشنج نیز نتیجه افراط در مصرف مت آمفتامین است که اگر سریعاً درمان نشود موجب مرگ خواهد شد.

مصرف مزمن مت آمفتامین موجب آماس قشاء قلب شده و در مصرف کنندگان تزریقی به رگهای خونی آسیب رسانده و آبسه های پوستی ایجاد می کند. علائم روان پریشی آن پارانویا (خیال بافی) و اختلالات خلق و خو گاهی ماه ها و حتی سال ها پس از ترک نیز باقی می ماند. با گذشت زمان مصرف مت آمفتامین سبب کاهش میزان دوپامین در مغز شده که علایم آن همانند علایم بیماری پارکینسون (اختلالات حاد حرکتی) است. استفاده از شیشه نیاز و فعالیت جنسی را به طور غیر عادی افزایش می دهد. بعلاوه ممکن است فرد را به قدری بی توجه و از خود بی خود کند که فرد استفاده از وسایل حفاظتی پیشگیری را فراموش کند و همچنین شخص را وادار به افراط در فعالیت های جنسی می کند که قطعاً آسیب های جبران ناپذیری را به همراه دارد و امکان ابتلا به ویروس و دیگر بیماری های مقاربتی را افزایش می دهد.

تأثیرات افراطی این ماده روان گردان بر مسایل جنسی و نیز توهم زایی آن باعث بروز اعمال غیر متعارف و خلاف شأن جنسی و قتل ها و جنایت های فجیع و خودکشی های نامتعارف مانند پریدن از روی ارتفاع می شود. بسیاری از کسانی که شیشه مصرف می کنند این ماده را وابسته کننده توصیف می نمایند. شخصی که از نظر روانی به شیشه وابسته می شود بیش از هر چیزی در زندگی طالب آن می شود.

افرادی که کریستال مصرف می کنند می گویند نوع افسردگی بعد از مصرف این ماده مانند دیگر داروها نیست. نوعی ناتوانی درماندگی و اختلال در الگوی خواب بر آن ها عارض می شود. پس از مصرف شیشه رانندگی کردن بسیار خطرناک می باشد زیرا رانندگانی که تحت نفوذ و تأثیر این ماده قرار دارند بیشتر مایل به ریسک کردن هستند. در رانندگی به طور بی مهابا و به شکل غیر متعارف و ناصحیح حرکت میک نند تا آنجا که بسیاری از تصادفات سنگین و حادثه ساز در اثر توهمها و آثار سوء ناشی از مصرف شیشه توسط راننده مقصر ایجاد می شود

 

با توجه به حجم و پیچیدگی های بالای مباحث کیفری، برای اطلاع از این جرم و قوانین و مقررات حاکم بر آن ، می توانید از مشاوره تخصصی گروه وکلای یکتا بهره برده تا ضمن بهری گیری از علم و دانش و تخصص وکلای خود، به شما در طی نمودن این مسیر و هم چنین اخد نتیجه مطلوب یاری رسانند.