جرایم سایبری و انواع آن
امروزه استفاده از بستر اینترنت بمنظور آگاهی و یافتن پاسخ سوال ها و نیاز های روزمره و … در میان مردم بسیار شایع و تقریبا گریز ناپدیر می باشد لکن ضمن پیشرفت تکنولوژی و گسترده شدن بستر اینترنت ، کلاهبرداریهایی از این طریق بوجود آمده که از عدم آگاهی کاربران فضای مجازی استفاده نموده و از این طریق اطلاعات و پول افراد را مورد هدف قرار می دهد.
در این زمینه مردم می بایست هشیار بوده و فریب این دسته از افراد شیاد و کلاهبردار را نخورند و با آگاهی از فضای مجازی برای رفع نیاز های خود بهره ببرند .
قطع به یقین می دانیم که کلاهبردارای بر حسب گذر زمان و شرایط متد خود ر ا تغییر داده و به روز می نمایند زیرا استفاده از یک روش بعد از گذشت چندی می تواند منجر به آگاهی مردم و همراهی ننمودن آنها با کلاهبرداران شود .
به این دسته از جرایم که کلاهبرداران بمنظور فریب و ربودن اطلاعات و یا پول افراد در فضای مجازی مرتکب می شوند ، جرایم سایبری و رایانه ای می گویند .
مصادیق جرایم سایبری و رایانه ای :
بستر جرایم سایبری و رایانه ای بسیار گسترده بوده و مصادیق گوناگونی دارد که عبارتند از :
- جاسوسی رایانه ای
بر اساس ماده 3 قانون جرایم رایانه ای :
“هر كس به طور غیرمجاز نسبت به داده‌های سری درحال انتقال یا ذخیره‌شده در سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتكب اعمال زیر شود، به مجازاتهای مقرر محكوم خواهدشد:
الف) دسترسی به داده‌های مذكور یا تحصیل آنها یا شنود محتوای سری در حال انتقال، به حبس از یك تا سه سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا شصت میلیون (60.000.000) ریال یا هر دو مجازات.
ب) در دسترس قراردادن داده‌های مذكور برای اشخاص فاقد صلاحیت، به حبس از دو تا ده سال.
ج) افشاء یا در دسترس قرار دادن داده‌های مذكور برای دولت، سازمان، شركت یا گروه بیگانه یا عاملان آنها، به حبس از پنج تا پانزده سال.
تبصره1ـ داده‌های سری داده‌هایی است كه افشای آنها به امنیت كشور یا منافع ملی لطمه می‌زند.
تبصره2ـ آئین‌نامه نحوه تعیین و تشخیص داده‌های سری و نحوه طبقه‌بندی و حفاظت آنها ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط وزارت اطلاعات با همكاری وزارتخانه‌های دادگستری، كشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهدرسید.”
و هم چنین ماده 4 قانون جرایم رایانه ای :
” هركس به قصد دسترسی به داده‌های سری موضوع ماده (3) این قانون، تدابیر امنیتی سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی را نقض كند، به
- حبس از شش ماه تا دو سال
- یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.”
ماده5 :
” چنانچه مأموران دولتی كه مسؤول حفظ داده‌های سری مقرر در ماده (3) این قانون یا سامانههای مربوط هستند و به آنها آموزش لازم داده شده است یا داده‌ها یا سامانههای مذكور در اختیار آنها قرار گرفته است بر اثر بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی یا عدم رعایت تدابیر امنیتی موجب دسترسی اشخاص فاقد صلاحیت به داده‌ها، حاملهای داده یا سامانههای مذكور شوند، به
- حبس از نود و یك روز تا دو سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات و انفصال از خدمت از شش ماه تا دو سال محكوم خواهند شد.”
- دسترسی غیر مجاز
بر اساس ماده 1 قانون جرایم رایانه ای :
“هركس به طور غیرمجاز به داده‌ها یا سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی كه به‌وسیله تدابیر امنیتی حفاظت‌شده‌است دسترسی یابد، به
- حبس از نود و یك روز تا یك‌سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد”.
- سرقت رایانه ای
بر ساس ماده 12 قانون جرایم رایانه ای :
“هركس به طور غیرمجاز داده‌های متعلق به دیگری را برباید، چنانچه عین داده‌ها در اختیار صاحب آن باشد، به
- جرای نقدی از یك میلیون (1.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال
- و در غیر این صورت به حبس از نود و یك روز تا یك سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.”
و هم چنین ماده 13 قانون جرایم رایانه ای :
“هركس به طور غیرمجاز از سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتكاب اعمالی از قبیل وارد كردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف كردن داده‌ها یا مختل كردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل كند علاوه بر
- رد مال به صاحب آن
- به حبس از یك تا پنج سال
- یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.”
- شنود غیر مجاز
بر اساس ماده 2 قانون جرایم رایانه ای :
“هر كس به طور غیرمجاز محتوای در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الكترومغناطیسی یا نوری را شنود كند، به
- حبس از شش ماه تا دو سال
- یا جزای نقدی از ده میلیون (10.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.”
- جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی
بر اساس ماده 14 قانون جرایم رایانه ای :
“هركس به وسیله سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله كند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره یا نگهداری كند، به
- حبس از نود و یك روز تا دو سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تبصره1ـ ارتكاب اعمال فوق درخصوص محتویات مبتذل موجب محكومیت به حداقل یكی از مجازاتهای فوق می‌شود.
محتویات و آثار مبتذل به آثاری اطلاق می‌گردد كه دارای صحنه و صور قبیحه باشد.
تبصره2ـ هرگاه محتویات مستهجن به كمتر از ده نفر ارسال شود، مرتكب به یك میلیون (1.000.000) ریال تا پنج میلیون (5.000.000) ریال جزای نقدی محكوم خواهد شد.
تبصره3ـ چنانچه مرتكب اعمال مذكور در این ماده را حرفة خود قرار داده باشد یا به طور سازمان یافته مرتكب شود چنانچه مفسد فی‌الارض شناخته نشود، به حداكثر هر دو مجازات مقرر در این ماده محكوم خواهد شد.
تبصره4ـ محتویات مستهجن به تصویر، صوت یا متن واقعی یا غیر واقعی یا متنی اطلاق می‌شود كه بیانگر برهنگی كامل زن یا مرد یا اندام تناسلی یا آمیزش یا عمل جنسی انسان است.”
و همچنین بر اساس ماده 15 قانون جرایم رایانه ای :
“هركس از طریق سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی یا حاملهای داده مرتكب اعمال زیر شود، به ترتیب زیر مجازات خواهد شد:
الف) چنانچه به منظور دستیابی افراد به محتویات مستهجن، آنها را تحریك، ترغیب، تهدید یا تطمیع كند یا فریب دهد یا شیوه دستیابی به آنها را تسهیل نموده یا آموزش دهد، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
ارتكاب این اعمال در خصوص محتویات مبتذل موجب جزای نقدی از دو میلیون (2.000.000) ریال تا پنج میلیون (5.000.000) ریال است.
ب) چنانچه افراد را به ارتكاب جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان یا خودكشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز تحریك یا ترغیب یا تهدید یا دعوت كرده یا فریب دهد یا شیوه ارتكاب یا استعمال آنها را تسهیل كند یا آموزش دهد، به حبس از نود و یك روز تا یك سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا بیست میلیون (20.000.000) ریال یا هر دو مجازات محكوم می‌شود.
تبصره ـ مفاد این ماده و ماده (14) شامل آن دسته از محتویاتی نخواهد شد كه برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگر تهیه یا تولید یا نگهداری یا ارائه یا توزیع یا انتشار یا معامله می‌شود.”
- جعل رایانه ای
بر اساس ماده 6 قانون جرایم رایانه ای :
“هر كس به طور غیرمجاز مرتكب اعمال زیر شود، جاعل محسوب و به
- حبس از یك تا پنج سال
- یا جزای نقدی از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یكصد میلیون (100.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد:
الف) تغییر یا ایجاد داده‌های قابل استناد یا ایجاد یا واردكردن متقلبانة داده به آنها.
ب) تغییر داده‌ها یا علائم موجود در كارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد كردن متقلبانة داده‌ها یا علائم به آنها.”
- هتک حیثیت و نشر و اکاذیب
بر اساس ماده 16 قانون جرایم رایانه ای :
” هركس به وسیله سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف كند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر كند، به نحوی كه عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به
- حبس از نود و یك روز تا دو سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتكب به حداكثر هر دو مجازات مقرر محكوم خواهد شد.”
و هم چنین ماده 17 :
“هر كس به وسیله سامانههای رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر كند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی كه منجر به ضرر یا عرفاً موجب هتك حیثیت او شود، به
- حبس از نود و یك روز تا دو سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.”
ماده18:
” هر كس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اكاذیبی را منتشر نماید یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأساً یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینكه از طریق یادشده به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امكان)، به
- حبس از نود و یك روز تا دو سال
- یا جزای نقدی از پنج میلیون (5.000.000) ریال تا چهل میلیون (40.000.000) ریال
- یا هر دو مجازات محكوم خواهدشد.”
با توجه به گستردگی و پیچیدگی بالای مبحث جرایم سایبری ، و بمنظور اطلاع از این جرم و قوانین و مقررات حاکم بر آن ، می توانید از مشاوره تخصصی وکلای کیفری گروه وکلای یکتا بهره برده تا ضمن بهری گیری از علم و دانش و تخصص خود، به شما را در طی نمودن این مسیر و هم چنین اخد نتیجه مطلوب یاری رسانند .
