جرم اخاذی چیست؟
بر اساس ماده ۶۹۹ مجازات اسلامی:
“هر زمان شخصی، دیگری را به هر نحو، تهدید به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی یا به افشای سری، نسبت به خود یا بستگان وی نماید، اعم از اینکه به این واسطه، تقاضای وجه یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی نموده یا ننموده باشد، به مجازات ۷۴ ضربه شلاق یا دو ماه تا دو سال زندان محکوم می شود”
به بیان دیگر :
چنانچه شخصی بخواهد ضمن تهدید مالی ، جانی، اعتباری، تقاضای وجه، مال ، انجام و یا عدم انجام کار از فرد دیگری را داشته باشد این عمل زورگیری (اخاذی) و به مجازات زورگیری در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد.
این جرم قابلیت تحقق از طریق فضای مجازی را نیز دارد بدین صورتکه :
فردی دیگری را تهدید به آبروریزی نموده تا از این طریق بتواند وجه یا مالی را اخذ نماید .
ارکان جرم زورگیری (اخاذی) :
همانطور که می دانیم، هر جرم برای تحقق نیازمند سه رکن مادی، معنوی و قانونی می باشد .که جرم زورگیری( اخاذی) از این قاعده مستثنی نبوده .
ارکان این جرم عبارتند از :
- عنصر قانونی جرم
- عنصر مادی جرم
- عنصر روانی جرم
1- عنصر قانونی:
بر اساس ماده ۶۹۹ مجازات اسلامی:
“هر زمان شخصی، دیگری را به هر نحو، تهدید به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی یا به افشای سری، نسبت به خود یا بستگان وی نماید، اعم از اینکه به این واسطه، تقاضای وجه یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی نموده یا ننموده باشد، به مجازات ۷۴ ضربه شلاق یا دو ماه تا دو سال زندان محکوم می شود”
2- عنصر مادی
بمنظور تحقق جرم زورگیری ( اخاذی) می بایست تهدیدی در عالم خارج صورت بگیرد که این تهدید مصادیق گوناگونی داشته که به شرح ذیل می باشد :
- تهدید به قتل
- تهدید به ضرر شرف ، اعتبار و آبرو
- ، تهدید به ضرر نفس
- تهدید به ضرر مالی
- یا تهدید به افشای اسرار محرمانه
لکن این تهدید زمانی منجر به تحقق جرم می شود که :
فرد مرتکب در نتیجه آن ، مالی را درخواست نموده یا انجام کار و یا عدم انجام کاری را تقاضا نماید .
3- عنصر روانی
در این جرم شخصی که تهدید می کند می بایست از انجام عمل خود آگاه بوده و با علم و عمد سبب ایجاد ترس و دلهره در طرف مقابل خود شود تا از این طریق بتواند مالی را بدست آورد یا انجام کار و عدم انجام کاری را محقق نماید..
مراحل شکایت زورگیری (اخاذی)
در وهله اول می بایست شکوائیه تنظیم نمایید.
- تنظیم شکواییه در خصوص این عنوان امری کاملا تخصصی بوده و نیازمند آگاهی و تسلط بر قوانین و مقررات کیفری می باشد بطوریکه ارائه شکواییه ای نادرست و غیر اصولی ، می تواند منجر به تضییع حقوق شخص شاکی و هم چنین مواجه شدن وی با شکست شود .
در اینجا به شما توصیه می کنیم به جهت تنظیم شکواییه ای صحیح، قانونی و اصولی از مشاوره حقوقی وکلای کیفری گروه یکتا وکیل بهره برده تا در این مسیر و هم چنین اخذ نتیجه مطلوب به شما یاری رسانند .
- در گام بعدی شاکی یا متضرر از جرم می بایست به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی جهت ثبت شکواییه مراجعه نماید .
- پس از آنکه شکایت ثبت گردید، پرونده بمنظور انجام تحقیقات مقدماتی به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع و مورد رسیدگی قرار می گیرد.
- چنانچه متهم دستگیر شود و یا از طریق احضاریه قانونی به دادگاه مراجعه نماید می بایست ظرف مدت 24 ساعت تفهیم اتهام شود .
- در انتها پرونده مجددأ به دادسرا بمنظور رسیدگی ارجاع می شود و چنانچه بر اساس ادله و مستندات ابرازی از ناحیه شاکی، جرم مرتکب احراز گردد، از سوی دادستان کیفر خواستی صادر گردد و دادگاه کیفری وارد رسیدگی و صدور رأی و حکم قطعی خواهد شد. در غیر اینصورت پرونده منتهی به صدور قرار منع و یا موقوفی تعقیب خواهد شد .
تفاوت زورگیری و اخاذی
در واقع مردم این 2 کلمه را به یک معنا می دانند.
می توان بیان داشت که :
زورگیری یکی از مصادیق و زیرمجموعه های جرم اخاذی می باشد .
همانطور که می دانیم اخاذی از ریشه اخذ گرفته شده و به معنای دریافت مالی از شخص دیگر می باشد که این عمل توام با رعب یا تهدید اتفاق می افتد.
و هدف از انجام این جرم، کسب مال، وجه و یا دریافت خدماتی از فرد دیگری به اجبار می باشد .
حال اگر این عمل (گرفتن مال و تهدید) همراه با خشونت انجام گیرد، زورگیری نامیده می شود.
این تنها وجه تمایز اخاذی و زورگیری می باشد .
زورگیری با چاقو و اسلحه
بر اساس ماده ی ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی”
” هرکس به وسیله ی چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود در صورتی که از مصادیق محاربه نباشد به حبس از شش ماه تا دو سال و تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم خواهد شد.”
***در صورتیکه شخص زورگیر در راه رسیدن به مقاصد خود، از سلاح سرد و یا گرم استفاده نماید بطوریکه قصد جان و مال یا ناموس مردم را داشته و هدفش ترساندن آنها بوده ، در چنین فرضی،
- چنانچه بتواند موجب ناامنی در محیط شود، این جرم محاربه محسوب شده لکن
- به هر دلیلی نتواند موفق به ایجاد ناامنی در محیط شود، محاربه محسوب نخواهد شد.
اخاذی در فضای مجازی
- بر طبق ماده 699 قانون مجازات اسلامی:
” هرگاه یک شخص، دیگری را تهدید به قتل، یا ضررهای نفسی، شرافتی، مالی یا افشای اسرار نسبت به وی یا بستگانش نماید به این منظور که وجه مشخص یا انجام و یا عدم انجام کاری را از قربانی طلب کند، به مجازات 74 ضربه شلاق یا از دو ماه تا دو سال حبس محکوم می گردد.”
- بر اساس ماده 745 قانون مجازات اسلامی :
” نیز اگر فردی به وسیله سامانههای رایانهای یا مخابراتی صوت، تصویر و یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگران را بدون رضایت آن ها جز در موارد قانونی منتشر نماید و در دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که منجر به ضرر یا هتک حیثیت وی شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.”
- هم چنین بر اساس قانون تجارت الکترونیک :
“هر کس در بستر مبادلات الکترونیکی با سوء استفاده و یا استفاده غیر مجاز از داده پیامها، برنامهها و سیستمهای رایانهای و وسایل ارتباط از راه دور و ارتکاب افعالی نظیر ورود، محو، توقف داده پیام، مداخله در عملکرد برنامه یا سیستم رایانهای و غیره دیگران را فریب دهد و یا سبب گمراه شدن سیستمهای پردازش خودکار و نظایر آن شود و از این طریق برای خود یا دیگری وجوه اموال یا امتیازات مالی کسب نماید و اموال دیگران را ببرد مجرم محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبان اموال به حبس از یک تا سه سال و پرداخت جزای نقدی معادل ماخوذه محکوم می شود.”
با توجه به حجم و پیچیدگی های بالای مباحث کیفری، برای اطلاع از این جرم و قوانین و مقررات حاکم بر آن ، می توانید از مشاوره تخصصی گروه وکلای یکتا بهره برده تا ضمن بهری گیری از علم و دانش و تخصص وکلای خود، شما را در طی نمودن این مسیر و هم چنین اخد نتیجه مطلوب یاری رسانند .
