قراردادنویسی

قراردادنویسی

امروزه قراردادنویسی به امری رایج در میان مردم تبدیل شده است . به طوری که برای کوچکترین امور روزانه خود ناگزیر به تنظیم آن می باشیم .

علاوه بر اهمیت قراردادنویسی نحوه نگارش آن بسیار حائز اهمیت می باشد به طوری که عدم تنظیم آن بطور صحیح می تواند منجر به بروز خسارات هنگفت در آتیه گردد.

یک قرارداد صحیح و استاندارد که تحت نظر یک وکیل و فرد با تجربه تنظیم شده است، فرصت تخلف و سوء استفاده و نقض تعهد را از طرفین آن قرارداد می گیرد فلذا توصیه می شود برای تنظیم یک قرارداد صحیح و اصولی به یک وکیل قرارداد مراجعه نموده و از راهنمایی وی بهره مند شوید .

قرارداد چیست؟

بر اساس ماده 183 قانون مدنی :

“عقد عبارت است از این که یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن ها باشد.”

فقهای حقوق بر این باورند که تعریف فوق ناقص بنظر می رسد به طوریکه،

  • این تعریف در ابتدا اشخاص حقوقی را در بر نمی گیرد
  • در وهله دوم آثار و نتایج این تعریف، تنها بر عقود عهدی بار می شود و عقود تملیکی از مصادیق این تعریف خارج می باشد .

بر این اساس عقود به 2 دسته معین و نامعین تقسیم می گردند :

  • عقود معین :
  • به عقودی گفته می شود که کلیه آثار، شرایط، اوضاع و احوال آن بطور دقیق در قانون مشخص تعیین شده است مثل اجاره ، بیع، نکاح و ….
  • عقود نامعین :
  • برخلاف تعریف فوق الذکر عقود نامعین عقودی هستند که شرایط و آثار آن در قانون احصإ نشده و تعیین نشده است .

قراردادها بسته به نوع آنها از پیچیدگی بسیار برخوردار هستند و آثار و مقررات خاصی بر آنها حاکم می شود

مباحث بکار رفته در مفاد قراردادها مثل فسخ، ضمانت اجراها ، نحوه حل اختلاف، شرط داوری ، تعیین تعهدات هریک از طرفین و … مباحثی نیستند که افراد بتوانند بر اساس تکیه بر دانش شخصی و بدون برخورداری از اطلاعات حقوقی به تنظیم آنها بپردازند و عدم توجه به بار معنایی کلمات به کار رفته در مفاد قرارداد می تواند منجر به بروز خسارات غیر قابل جبران در آینده گردد..

ارکان اساسی یک قرارداد

  1. طرفین قرارداد و مشخصات آنها
  2. موضوع قرارداد.
  3. مدت قرارداد.
  4. مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن( نقدی، چک ، اقساط و …)
  5. نکات دیگر مثل (زمان انعقاد قرارداد، مکان انعقاد قرارداد، محل اجرای قرارداد)
  6. تعهدات طرفین قرارداد
  7. ضمانت اجرای عدم ایفای مفاد قرارداد
  8. موارد پیش بینی شده برای فسخ قرارداد
  9. فورس ماژور یا قوه قهریه
  10. روش های حل اختلاف همچون بند داوری
  11. اقامتگاه قانونی طرفین برای اخطار ها و ابلاغ ها.
  12. تعداد نسخ قرارداد.
  13. امضاء طرفین قرارداد

عنوان قرارداد :

عنوان قرارداد یکی از بند های مهم و حائز اهمیت در قرارداد می باشد زیرا….

تعیین کننده آثار و نتایجی است که بر عقد بار می شوند و هم چنین مفهوم و موضوع قرارداد را مشخص می کند بطور مثال قرارداد بیع، نشان دهنده تملیک عین به عوض معلوم می باشد .

و یا قرارداد اجاره به معنای تملیک منفعت می باشد و …

 مشخصات طرفین قرارداد :

مطابق با قانون مدنی طرفین می بایست برای انعقاد قرارداد اهلیت داشته باشند. هم چنین با اراده و اختیار خود و بدور از هرگونه اکراه و اجبار مبادرت به انعقاد قرارداد ورزند .

***ثبت مشخصات دقیق طرفین قرارداد، جزء مهمترین ارکان قرارداد می باشد.

  • چنانچه طرفین قرارداد اشخاص حقیقی باشند:

باید مشخصات هویتی مثل (نام، کد ملی، نام پدر ، ادرس محل سکونت همراه با کد پستی و شماره تماس) ذکر شود.

  • چنانچه طرفین قرارداد، اشخاص حقوقی باشند:

بایستی مشخصات شرکت همچون (شماره ثبتی ، آدرس شرکت، اسم رئیس و یا نماینده قانونی شرکت ) ذکر شود.

***اگر طرفین قرارداد نماینده های شرکت باشند، می بایست اسم، سمت شخص، آدرس دقیق و تلفن شرکت، شناسه ملی و شماره ثبت شرکت در قرارداد درج شود.

موضوع قرارداد :

بر اساس قانون مدنی :

موضوع معامله می بایست بطور دقیق مشخص باشد . بطوریکه قرارداد را از حالت ابهام خارج سازد .

بطور مثال اگر موضوع قرارداد ملک می باشد می بایست مشخصات دقیق آن از قبیل : مساحت ، شماره پلاک ثبتی …. فرعی از ………… اصلی واقع درحوزه ثبتی …………… به آدرس …………………………….. به انضمام یک پارکینگ ، کنتور برق و انشعابات ……………………….. مشخص باشد .

همچنین موضوع قرارداد بایستی ویژگی هایی داشته باشد که عبارتند از :

  • موجود بودن موضوع مورد معامله
  • معلوم و معین بودن موضوع معامله
  • قابلیت تسلیم مورد معامله
  • منفعت عقلایی داشتن مورد معامله
  • موجود بودن موضوع معامله
  • تعلق مال به فروشنده

قیمت قرارداد و نحوه پرداخت آن :

در قانون مدنی عقود از یک حیث به 2 دسته :

  • معوض : عقودی هستند که دارای 2 عوض بوده و بصورت مجانی منعقد نمی شوند به عبارتی دیگر، در آن تعهداتی متقابل وجود دارد. یطور مثال : عقد بیع، اجاره و …
  • غیر معوض : عقودی هستند که بصورت رایگان بوده و دارای یک عوض می باشند . بطور مثال : عقد هبه، عاریه و…

تقسیم می‌شوند. که اغلب عقود منعقد شده در جامعه ، عقود معوض می باشد . به همین دلیل اختصاص یک ماده در قرارداد به مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .

مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن می بایست بصورت دقیق مشخص باشد .

نحوه پرداخت مبلغ قرارداد :

بدیهی است که به سبب بالا بودن مبالغ قرارداد ، امکان پرداخت آن بصورت یکجا وجود نخواهد داشت و معمولا پرداخت طی اقساط و از طریق چک خواهد بود .

بطور مثال :

50% مبلغ توافق شده حین انعقاد قرارداد و بصورت نقدی به طرف مقابل پرداخت خواهد شد .

الباقی مبلغ طی 2 فقره چک به شماره های :

1- ……………….. به مبلغ ……………….. ریال مورخه / /   بر عهده بانک……………………….

2- ……………….. به مبلغ ……………….. ریال مورخه / /   بر عهده بانک………………………. به طرف مقابل پرداخت خواهد شد.

مدت قرارداد :

مدت قرارداد تعیین کننده این نکته می باشد که :

آثار و نتایج قرارداد و ملزم بودن طرفین به تعهدات و مفاد قرارداد تا چه زمانی اعتبار دارد .

بطور مثال : مدت این قرارداد از تاریخ / /    لغایت / /    به مدت 12 ماه کامل شمسی می باشد .

تعهدات طرفین قرارداد :

برای جلوگیری از بروز اختلافات و خسارات هنگفت در آینده و بمنظور تعیین دقیق تعهدات ، وظایف طرفین و ضمانت اجراهای عدول از آنها، می بایست در قسمت شروط و تعهدات ….

تمامی موارد مربوط به خسارت ها و تعیین دقیق میزان آنها، اختیارات و فسخ و موارد منفسخ شدن قرارداد، ضمانت اجراها، بند داوری، تعهدات و کلیه حالت ها پیش بینی شود.

تمامی موارد فوق الذکر می بایست مورد توافق طرفین قرار بگیرد و یک طرف به تنهایی نمی تواند این شروط را در قرارداد درج نماید .

بند داوری :

کلیه اختلافات و دعاوی ناشی از این قرارداد از جمله شروط ، مفاد قرارداد ، تعهدات طرفین ، عنوان قرارداد ، انحلال آن (فسخ، انفساخ، تفاسخ) و یا تفسیر یا اجرای آن…

به داور مرضی الطرفین خانم/ آقای ………….. فرزند ……………… با کد ملی …………………… به نشانی ………………………… و شماره تلفن ……………… و به عنوان داور، ارجاع می گردد تا برابر با قانون حاکم بر این قرارداد و مطابق با قوانین جاریه کشور و با رأی داور، بصورت قطعی و لازم الاجراء حل و فصل گردد.

همچنین طرفین توافق نمودند که خانم/ آقای ………….. فرزند ……………… با کد ملی …………………… به نشانی ………………………… و شماره تلفن ……………… را به عنوان داور انتخاب نمایند.

  • بند داوری ، موافقتنامه ای مستقل از قرارداد اصلی، قلمداد می‌شود و در هر حال، لازم الاجراء است. بدین معنا که :

چنانچه اتفاقی برای قرارداد اصلی بیفتد بند داوری چابرجا خواهد بود .

  • همچنین داور، مکلف است حداکثر تا یکصد روز کاری پس از دریافت درخواست طرفین و یا یکی از آنها اقدام به رسیدگی و صدور رای داوری نماید.
  • ایمیل و نشانی های طرفین این قرارداد برای ابلاغ اوراق داوری و همچنین ابلاغ رای داوری به شرح زیر خواهد بود. تاکید می گردد داور می تواند ابلاغ رای از طریق ارسال آن به ایمیل اعلام شده طرفین در ذیل را نیز به عنوان یکی از شیوه های ابلاغ رای بکار گیرد.

نشانی طرف اول … و ایمیل  آن………………..…

نشانی طرف دوم … و ایمیل آن…………………….

طرفین ضمن توافق مبلغ……………….. را بعنوان اجرت (حق الزحمه ) برای داور در نظر گرفته اند .

امضاء و اثر انگشت داور

امضاء و اثر انگشت طرف اول

امضاء و اثر انگشت طرف دوم

تعداد نسخ قرارداد :

در انتهای قرارداد، می بایست تعداد نسخ قرارداد تعیین گردد .

***قرارداد ها معمولا در دو نسخه تنظیم می گردد که یکی از آن نسخ برای فروشنده و دیگری برای خریدار خواهد بود .

هم چنین تعداد بندهای مندرج در قرارداد بایستی در انتها و در این قسمت مشخص گردد .

بطور مثال : این قرارداد در یازده بند و در دو نسخه در مورخه / / تنظیم گردیده است .

امضاء طرفین و شهود قرارداد :

قرارداد بدون امضا طرفین فاقد اعتبار بوده و نمی تواند بعنوان ادله و مستندات در محاکم قضایی و یا نزد داور مورد استناد قرار بگیرذ .

لازم است دو نفر به عنوان شاهد عادل ذیل قرارداد را امضاء نمایند . هم چنین استفاده از شهادت یا گواهی شهود در محاکم دادگستری برای کسانی که دچار مشکلات حقوقی می شوند، نقش تعیین کننده ای دارد..

نکات مهم در تنظیم قراردادها

  • در تنظیم قرارداد می بایست هر آنچه که طرفین بر سر آن توافق نموده اند بطور دقیق ذکر گردد زیرا در صورت حصول اولین اختلاف به سراغ توافق طرفین رفته و بر طبق آن عمل می نمایند .
  • توافق طرفین می تواند برخلاف قواعد تکمیلی ( قواعدی که از الزام آوری پایینتری به نسبت قواعد آمره برخوردارند و توافق بر خلاف آنها امکان پذیر می باشد مثل توافق بر سر مکان و یا زمان اجرای تعهد و ….)
  • توافق بر خلاف قواعد آمره امکان پذیر نمی باشد ( قواعدی که الزام آور بوده و امکان توافق برخلاف آنها وجود ندارد مثل رجوع به دادگاه در صورت وجود بند داوری در قرارداد و…..)
  • قرارداد می تواند تحت عناوین عقود معین قانون مدنی تنظیم نشده و بر اساس ماده 10 قانون مدنی و توافقات طرفین تنظیم شود .
  • قرارداد میتواند کتبی و یا شفاهی باشد و برای صحت آن مکتوب بودن ضروری نیست. قرارداد شفاهی را از طریق شهادت شهود یا اقرار طرف و یا دلایل دیگر اثبات دعوا میتوان اثبات نمود.
  • قرارداد میتواند رسمی و یا عادی باشد. قرارداد رسمی به قراردادی گفته میشود که در دفتر اسناد نزد مامورین صلاحیت دار تنظیم شده باشد و یا طی یک سند رسمی تنظیم شده باشد و غیر از آن کلیه قراردادهایی که در بنگاه املاک منعقد شده باشند، عادی هستند.
  •  تنظیم و نگارش یک قرارداد حرفه ای و صحیح نیازمند دقت، تجربه ،تسلط بر قوانین و …. بوده و این امر نیازمند مشورت با وکیل متخصص در این زمینه می باشد .

بر اساس مطالب فوق الذکر توصیه می شود بمنظور انعقاد قرارداد صحیح و اصولی و مطابق موازین و مقررات جاریه کشور از  مشاوره اصولی و صحیح وکلای ما بهره مند شوید و تا با تکیه بر دانش و تجربه عملی خود در این حوزه منجر به احقاق حقوقتان شده و از بروز خسارات هنگفت و جبران ناپذیر در آینده جلوگیری نمایند .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *